Kendini Geliştirme

 Kendini tanıma bireyin kendi duygularını, ilgi alanlarını, ihtiyaçlarını, hedeflerini bilmesi, tercih yapabilmesi, yaptığı tercihleri kendi değer yargılarının süzgecinden geçirebilmesi, kendinin ve gücünün farkında olması, bireyin sınırlılıklarını belirlemesi ve kendi öz bilincini oluşturmasıdır.

BENLİK

 Benlik, kendimiz hakkında ne düşündüğümüz, ne hissettiğimizdir. Benlik kavramı kendi içerisinde 2 alt başlığa ayrılmaktadır.

1)İDEAL BEN

 İdeal ben ne olmak istediğimizdir

2)GERÇEK BEN

Gerçek ben ise şu andaki kimliğimizi, statümüzü ifade eder. 

 Benlik kavramının bilincinde olabilmek için kendimize aşağıdaki 3 soruyu sormamız gerekmektedir.

1) Ben kimim?

2) Diğer insanlar beni nasıl görüyor?

3)Olmak istediğim kişi kim?

 

ÖZ YETERLİLİK

 Bandura’ya (1977)göre, kişilerin yaşantıları öz yeterlilik inançlarına göre biçimlenmiştir.

 Bireyin bir iş ya da görevi başarılı bir biçimde yapabilmesi için sahip olunması gereken özelliklerin kendinde olup olmadığına olan inancıdır.

 Gelecekte karşılaşabileceği güç durumların üstesinden gelmede ne derece başarılı olabileceğine ilişkin kendi hakkında yargısı inancıdır.

Öz yeterlilik kavramının anlaşılmasında aşağıda 4 tane kavram önem arz etmektir. Bunlar;

1)Kişinin Geçmiş Tecrübeleri

2)Dolaylı Tecrübeler

3)Psikolojik Faktörler

4)Sözel İkna

MODEL ALMA

Model alınan bireyin kişi ile benzer özelliklere sahip olması (yaş, cinsiyet vb.) görev sonucunda yüksek performans göstermesi, kişinin kendi yapabilirliğine olan inancını yükseltir. 

ZİHİNDE CANLANDIRMA 

Bilişsel Süreçler

Öz yeterliliği gelişmiş bireyler olumsuz sonuçlara odaklanmaktan ziyade güzel sonuçlanan performansları hayal ederler.

ÖZSAYGI

Kişisel özelliklerimizin farkına varmadan önce kendimizi yargılama değil algılama çabası içinde olmamız önemlidir. 

ÖZSAYGI EKSİKLİĞİ:

 • Olduğumuz gibi davranmamıza,

 • Başkalarının bizi sevmesi için, istemediğimiz şeyleri   yapmamıza,

 • Hayallerimiz için çaba sarf etmemize neden olur.

 

ÖZGÜVEN 

 Özgüven, bireyin kendisine yönelik iyi, olumlu duygular geliştirmesi sonucu kendini iyi hissetmesidir. 

 Özgüven kendi içerisinde 2’ye ayrılır. Bunlar;

1)İÇ GÜVEN

 • Kendini tanımak kendini sevmekle başlar.

 • Kendini seven kişiler kendilerine güven duyarlar.

 • Kendilerine güvenen kişilerin belli hedefleri vardır 

2)DIŞ GÜVEN

 • Dışarıya kendimizden emin olduğumuz şeklinde verdiğimiz görüntü ve davranışlardır.

       ÖZELLİKLER 

1)Fiziksel Özellikler 

2)Zihinsel Özellikler

3) Ruhsal Özellikler

 

KİŞİLİK

Kişilik, kişinin hayatında benzer özelliklerinin olması, davranış, duygu ve düşüncelerinde belirli bir stilinin olmasıdır. 

 

 Karakter, çocukluktan yetişkinliğe kadar olgunlaşır. Mizaç, kişinin doğuştan genetik olarak getirmiş olduğu yapısıdır. 

“DEĞİŞMESİ ZORDUR AMA İMKANSIZ DEĞİLDİR.”

MYERS-BRİGGS KİŞİLİK TİP BELİRLEME ENVANTERİ

Myers-Briggs Type Indicator (MBTI)

•Kişilerin dikkatlerini ve enerjilerini odaklanmayı tercih ettikleri yer (dışa dönük/içe dönük)

 • Bir bilgiyi almayı tercih etme şekli (duyularla/sezgilerle)

 • Karar almayı tercih etme şekli (düşünme/hissetme)

 • Dış dünyaya yönelme şekli (algısal/yargısal)

MBTI KİŞİLİK FARKLILIKLARINI TANIMLAMAK İÇİN BİR DİZİ HARF ÇİFTİ KULLANIR.

 Ortaya çıkan sekiz harfin kombinasyonundan 16 değişik MBTI özelliği ortaya çıkar.

    

  • Sosyal

 • Konuşkan

 • Katılımcı

 • Birçok yüzeysel ilişkisi olan

 • Açık Sözlü

 • Etrafa sosyal enerji saçan

 • Harekete geçmek için birilerini arayan

 • Temkinli, koruyucu

 • Sessiz

 • Enerjisini kendisine saklayan

 • Az ama derin ilişkiler

 • Olaylara ve kişilere derinlemesine bakan 

 • Dışa kapalı

 • Kendi başına harekete geçebilen

 • Bire bir yakınlık kuran

 • İyi gözlemci

 • Uyanık, meraklı

 • Sağlamcı, gerçekçi

 • İkna eden 

 • Geçmişten ders alan

 • Hayatı, dünyayı yaşamak isteyen

 • Ayakları yere basan

 • Pratik

 • Bugüne ve şimdiye odaklı

 • Hayal gücü kuvvetli

 • Yaratıcı

 • Gelecekteki olasılıkları değerlendirebilen 

 • İlham veren

 • Gelecekten ilham alan 

 • İçine doğanlara göre hareket eden

 • Kendini tahlil edebilen

 • Fantastik, kafası karışık

 • Hep bir beklenti içinde, huzursuz

 • Objektif, doğrucu

 • Ölçen, hesaplayan, eşit paylaştıran

 • Standartlara, prensiplere, kurallara odaklı

 • Tarafsız, mantıklı

 • Eleştirel yargıda bulunan

 • Kişisel yargılarıyla hareket etmeyen

 • Yönetmelik, idare, kalıplar 

 • Yorum, analiz yapan

 • Test ederek, düşünen

 • Yardımsever, yakınlık kuran

 • Takdir eden, değer veren

 • Kendi yargılarıyla davranan

 • Samimi

 • Kendini adayan

 • Kendine yakınlığına göre seçim yapan

 • Etkiye göre tepki veren

 • Değerlere ve bağlılığa odaklı 

 • Acıyıp, anlayış gösteren

 

 • Sistematik, düzenli, yöntemli, programlı

 • Sabit, esnek olmayan, emreden

 • İyi organize, planlı, kurallar koyan

 • Kestirip atan, köprüleri yakan

 • Sonucu görmek isteyen 

 • Onaylamayı isteyen

 • Temkinli, tedbirli hareket eden

 • Başkalarının hayatlarını yöneten

 • Sürelere uyan, hemen bitiren

 • Anı değerlendiren, süreleri takmayan

 • Denemeyi, keşfetmeyi seven

 • Telaş yapmayan, esnek, rahatına düşkün

 • Kadere inanan

 • Yeni fikirlerle hareket eden, rutine karşı

 • Bekleyip gören 

 • Açık fikirli, hayatın akışına açık

 • Uyum sağlayan

 • Daha fazla veri toplayan, alternatif arayan

 BEYİN

 Beyin kendi içerisinde 2’ye ayrılır

  1) SAĞ BEYİN

 • Yaratıcıdır

 • Duygusaldır

 • Büyük resme odaklanır

 • Sezgiseldir

 • Niyete bakar

 • Hayal kurar

 • Görseldir

 • Yeni fikirlere açıktır

 • Risk almaya eğilimlidir

 • Bütünsel düşünür

 • Şarkının melodileri ile ilgilenir

 • Sanata yatkındır

 2) SOL BEYİN

 • Mantıksaldır

 • Ayrıntıcıdır

 • Ben merkezcidir

 • Analiz yapar

 • Planlıdır

 • Sürece bakar

 • Problemi parçalayarak çözer

 • Rasyoneldir

 • Yeni fikirlere açık değildir 

 • Sonuçlarla ilgilenir

 • Dili iyi kullanır

 • Matematiksel verilerle ilgilenir

 • Akademik konularda başarılıdır 

 ÖNCELİKLİ DEĞERLERİMİZ

 • Hoşgörü

 • Merhamet 

 • Sorumluluk

 • Cömertlik 

 • Dürüstlük

 • Vatanseverlik

 • Ahlak 

 • Sevgi

 • Vefakarlık

 • Duyarlılık

 • Saygı 

 • Çalışkanlık

 

 MASLOW’UN İHTİYAÇLAR HİYERARŞİSİ

 1)Fiziksel İhtiyaçlar: Yiyecek, su, barınma, dinlenme

 2)Güvenlik İhtiyacı: Koruma, güvenlik 

 3)Ait Olma ve Sevgi İhtiyacı: İlişki kurmak, arkadaşlık

 4)Değer İhtiyacı: Prestij, başarma duygusu

 5)Kendini gerçekleştirme

                     

 • İlk üç ihtiyaç temel ihtiyaçtır.

 • Son iki ihtiyaç büyüme ihtiyacıdır.

Her davranış, kişinin ihtiyaçlarını gidermeye yöneliktir. İhtiyaçlar davranışları belirleyen önemli faktörlerdir. Alt katmanlarda fizyolojik ihtiyaçlar, üst katmanlarda psikolojik ihtiyaçlar bulunur. Piramitte alt katmanlardaki ihtiyaçlar doyuma ulaşmadan üst katmanlardaki ihtiyaçlara ulaşılamaz.

DEĞİŞİM

Değişim doğumla başlar, ölene kadar devam eder. Zamanla yaş aldıkça; fiziksel, psikolojik, sosyolojik, içsel, dışsal birçok faktöre göre insanın algısı, kişiliği, davranışları da göreceli olarak değişebilir. 

GELİŞİMİN ÖZÜ DEĞİŞİMDİR

Değişim dönüşümü de beraberinde getirir. Değiştikçe dönüşecek, dönüştükçe gelişeceğiz.

DEĞİŞİM KOLAY VE EĞLENCELİ DEĞİLDİR!

• Hangi konuda değişmek istediğinizi belirleyin!

• Alışkanlıklar değişimin önündeki engellerdir!

• Değişim önce istemekle başlar sonra etkin bir şekilde başlatmayı ve eyleme geçirmeyi gerektirir.

DEĞİŞİME DİRENÇ

Değişim hem istenilen hem de korkulan bir süreçtir. Birey değişmek isterken, değişimi sağlayan sürece direnç gösterir. Direnci azaltabilmek için direncin kaynağını bilmek gerekir.

DEĞİŞİMİN DİRENÇ GÖSTERDİĞİ NOKTALAR

•Değişim bireyin çıkarlarıyla (kişisel, ekonomik, sosyal) uyuşmuyorsa direnç gösterir. 

•Kaybetme (güç, yetki, bilgi ve beceri eksikliği nedeniyle) korkusu değişime direnç gösterir.

•Alışılmış düzenin bozulması ve belirsizlik, korkunun azalması, kontrolü kaybetme korku ve direnç getirir. 

•Çevre baskısı direnç getirir.

ALIŞKANLIKLAR

Tekrarlanan davranışlar sonucu oluşurlar. Alışkanlıkları değiştirmek zordur. Bilinen şeyler, rutinler insana güvenlik ve konfor duygusu verir.

İnsan yeni olandan, bilinmeyenden, belirsizlikten, denemekten, denediğinde yanılmaktan, başarısız olmaktan korkar.

BİLİNÇALTI

“BİLİNÇALTI KENDİSİNE KAYDOLMUŞ DÜŞÜNCELERDEN GÜÇ ALIR.”

Bilinçaltında iyi ya da kötü düşüncesi yoktur. Tekrarlanan düşünceleri kontrol eder. Kanıtlar arar. Yıllardır koruduğu bir düşünceyi, çeşitli eylem ve duygular ile bağlantılandırır. Ona göre bu inanç ve düşünceler ile zaten hayatına devam ettiriyordur, değişime gerek yoktur. 

Bilinçaltı değişimi sevmez. Değişim için önce farkında bile olmadığımız otomotik davranışlarımızı değiştirmemiz gerekir. Ön yargılarımızı kırmamız gerekir.

“BİLİNÇALTI YAVAŞ VE SÜREKLİKLE YAPILAN DEĞİŞİME DAHA AZ DİRENİR.”

“Sigarayı şimdi bırakacağım.” dediğimizde değişim zor olur. “Her gün 1’er tane az içmeye çalışacağım.” dediğimizde kolaylaşır.

ÇEVİKLİK

Hızlı ve doğru bir şekilde yön değiştirebilme özelliğidir.

Çevik İnsan: Değişime hızlı adapte olur. Yenilikçi ve işbirlikçidir. Çevresindeki yeni deneyim ve fırsatları aktif olarak değerlendirir. Değişen ortamda kendini sürekli geliştirir.

MOTİVASYON

Kişilerin belirli bir amacı gerçekleştirmek üzere kendi arzu ve istekleri ile davranmalıdır.

• Bireyseldir.

• Özünü motivler oluşturur.

Motiv: Bireyi bir harekette bulunmaya ya da bir hareket yolunu diğerine tercih etmeye itecek şekilde etkileyen sürücü kuvvet ve faktörlerdir.

“HEDEF BELİRLEYEMEMEME YA DA YANLIŞ HEDEF BELİRLEME MOTİVASYON EKSİKLİĞİ NEDENİDİR.”

Motivasyon eksikliği bir işi yapmaya yönelik yeterli istek, ilgi, heves ve coşkunun olmaması durumudur.

Yetersiz motivasyon, başarıyı ve üretkenliği engelleyen en büyük etkenlerden biridir.

İÇ MOTİVASYON

Bir hedefe ulaşmayı biri söylediği için değil, başkaları zorladığı için değil, kendi isteğimiz olduğu için arzularız.

• İç motivasyon karakterimiz ve hedeflerimizle ortaya çıkan bir kaynaktır.

• Daha uzun süreli ve kalıcıdır.

• Şartları değişiminden daha az etkilenir.

DIŞ MOTİVASYON 

Dış motivasyon kendi içimizde oluşturmadığımız, dışarıdan gelen yönlendirmelerle oluşan motivasyon tipidir.

• Dış motivasyon geçicidir. Ödül ya da ceza ortadan kalkınca bitecektir.

GÜÇLÜ VE ZAYIF YÖNLER

Her insanın güçlü ve zayıf yönleri vardır. Önemli olan bu yönleri, hoşgörü ile karşılayabilmektir.

“GÜÇLÜ OLAN ZAYIF YÖNÜNÜ HERKESTEN İYİ BİLENDİR; DAHA GÜÇLÜ OLAN İSE ZAYIF YANINA HÜKMEDEBİLENDİR.”

                                                  KONFÜÇYÜS

SWOT ANALİZİ

“KENDİNİZE SORULAR SORUN.”

1) GÜÇLÜ YÖNLER

• Seni başkalarından ayıran özelliklerin neler?

• Diğerlerine göre neyi daha iyi yapıyorsun?

• Çevren, ailen, arkadaşların, iş arkadaşların hangi konuda güçlü olduğunu düşünüyorlar?

• Gurur duyulacak bir başarı senin için neyi ifade ediyor?

• Sosyal yönüm ve iletişim becerilerim güçlü mü?

• Birlikte çalıştığın insanlar en çok hangi konuda sana danışırlar?

2) ZAYIF YÖNLER

• Özgüvenimin olmadığı alanlar neler?

• Çevrendekiler seni hangi konularda zayıf buluyor?

• Hangi yönlerimin daha farklı olmasını isterdim?

• Neyi daha iyi yapabilirsin?

• İyi yapmadığın için kaçırdığın işler neler?

• İş yerinizde genellikle yapmaktan uzak durduğunuz işler neler?

• Size verilen görevlerden yerine getirmesini sevmediğiniz bölümler neler?

3) TEHDİTLER

• Sahip olduğun zayıf özelliklerin bir tehdit oluşturuyor mu? 

• Rekabet halinde olduğum diğer çalışanlara göre ne gibi avantaj ve farklılıklarım var?

• İş ortamınızda kendinizi size yetersiz hissettiren, hatta tedirgin olmanıza yol açan kişiler ve olaylar nelerdir? 

• SWOT analizi dahilinde belirlediğiniz zayıf taraflarınız tehlikeye veya tehdite dönüşebilir mi?

4) FIRSATLAR

• İş arkadaşlarının gözden kaçırdığı ve başarısız olduğu önemli bir nokta var mı? Varsa, bu konularda artı bir değer sağlayabilir misin?

• Çalıştığım sektör kariyerim açısından gelecek vadediyor mu?

• Sana yardım edebilecek ve önerilerde bulunabilecek önemli bağlantıların var mı?

• Bana yardımcı olabilecek yenilikler neler?

• Çevremi genişleteceğim organizasyonlar, eğitimler, konferanslar var mı? 

• Tecrübe kazanmak için kazanmak için üstlenebileceğim bir görev ya da proje var mı?

SWOTUN ÇAPRAZI 

1)Güçlü yönlerle fırsatlar, güçlü yönlerle tehditler birleştirilir. Nasıl tehditleri azaltabiliriz?

2) Zayıf yönler fırsatlarla birleşerek nasıl azaltılabilir? Zayıf yönlerle, tehditler birleştirilerek tehditler nasıl giderilebilir?